معرفی 6 نوع بلندگو و نحوه عملکرد آن ها
بلندگو یک مبدل التکروآکوستیک است، در واقع دستگاهی است که سیگنال صوتی الکتریکی را به صدای مربوطه تبدیل می کند. پرکاربردترین نوع آن بلندگوهای داینامیکی هستند. بلندگوهای دینامیکی در سال 1924 توسط ادوارد کلوگ و چستر رایس اختراع شده اند. آنها با همان اصل اساسی که یک میکروفون داینامیک کار می کند، عمل می کند. بلندگوها معمولاً در یک محفظه قرار می گیرند که غالباً مستطیل شکل هستند و غالباً از چوب و یا پلاستیک ساخته می شود. مواد به کار رفته و طراحی محفظه نقش مهمی در کیفیت صدا دارد.
محفظه آنها باید تا حد امکان سخت بوده و مانع از آسیب دیدن شود. در زمانهایی که تولید صدا با کیفیت بالا نیاز باشد، مبدلهای متعدد در یک محفظه نصب می شوند که هرکدام بخشی از محدوده فرکانس قابل شنیدن را تولید می کنند. در این حالت کل واحد را بلندگو نامیده و به بلندگوهای تکی، درایور می گویند. به درایورهایی که برای تولید فرکانس های صوتی بالا طراحی شده اند تیوتر، به آنهایی که برای فرکانس های متوسط مناسب هستند، درایور میانبرد و به درایورهایی که برای فرکانس های پایین ساخته شده اند، ووفر گفته می شود.
انواع کوچکتر بلندگوها را در دستگاه هایی مانند رادیو، تلویزیون، پخش کننده های قابل حمل، رایانه ها و آلات موسیقی الکترونیکی می توانید ببینید. ضمن اینکه سیستم های بزرگتر آنها برای موسیقی، تقویت صدا در تئاترها، سالن های کنسرت و این چنین کاربردها دیده می شود.
بیایید به تاریخچه بلندگو نگاهی بیندازیم
یوهان فیلیپ ریس Johann Philipp Reis در سال 1861 یک بلندگوی برقی در تلفن خود نصب کرد. این کار قابلیت تولید صدای زنگهای واضح را دارد. الکساندر گراهام بل اولین اسپیکر الکتریکی خود را در سال 1876 به عنوان بخشی از تلفن خود به ثبت رساند. در سال 1898 Horance Short طرحی برای یک بلندگو که توسط هوای فشرده هدایت میشود را ثبت کرد و سپس حقوق آن را به چارلز پارسونز واگذار کرد.
راهنما مناسب انواع بلندگوها
عملکرد واقعی و درست یک اسپیکر به طراحی و ساخت آن بستگی دارد. درنتیجه امروزه انواع متفاوتی از آن در بازار وجود دارد. در اینجا می خواهیم نگاهی به برخی از آنها بیندازیم.
1- بلندگوهای هورن یا شاخ (Horn Loudspeakers)
طراحی این مدل از شاخ حیوانات واقعی الهام گرفته شده است. در زمان های بسیار دور از شاخ حیوانات برای تقویت صدا استفاده میکرده اند. دلیل اینکه چرا یک شاخ، صدا را تقویت می کند، شکل قیفی آن است. توانایی تقویت صدا شاخ ها همان چیزی است که مهندسان و طراحان اسپیکرها را به فکر فرو برده و مدل بلندگوهای هورن که در اصل قدیمیترین نوع از بلندگو است، طراحی و ساخت می شود.
- اجزای بلندگوی هورن: آنها اجزایی مانند گلو، گردن و دهانه تشکیل شده اند. به دورنیترین و باریکترین قسمت آن گلو می گویند. گردن طول شاخ و دهانه وسیع ترین قسمت آن است.
- نحوه عملکرد بلندگوی هورن: این مدل موجب انتشار موج غیرخطی می شوند، به همین ترتیب، برای دستکاری جهات صدا و کنترل موج ایده آل هستند. آنها قدرت صوتی زیادی دارند و دامنه فرکانس آنها به اندازه کافی گسترده می باشد. بنابراین، برای استفاده در فضای باز که صدا بیشترین اهمیت را دارد، مناسب است. اسپیکرهای هورن برای فرکانس های پایین مناسب نیستند.
2- بلندگوهای سیم پیچ متحرک (Moving Coil Loudspeakers)
این بلندگوها متداول ترین نوع بلندگوها هستند. اگر این اسپیکرها به خوبی ساخته شوند، عملکرد فوق العاده ای خواهند داشت. آنها در اشکال و اندازه های مختلف در بازار موجود بوده، اما همه آنها بر اساس یک اصل مشابه کار می کنند.
اجزا و طراحی بلندگوی سیم پیچ متحرک:
آنها دارای یک مخروط هستند که بهعنوان دیافراگم نیز شناخته می شوند. این مخروط وظیفه انتقال ارتعاشات از یک سیم پیچ به هوا را در یک سطح وسیع دارد. قسمت خارجی مخروط بلندگو معمولاً به یک لبه و سپس آن نیز به یک قاب متصل می شود. یک بخش دیگر در اسپیکرهای سیم پیچ متحرک لرزش مخروطی است که به مخروط اجازه می دهد تا در یک حرکت آزاد و خطی ارتعاش کند. آهنربا قسمت دیگر است که یک میدان مغناطیسی برای حرکت سیم پیچ ارائه می کند. اندازه این آهنربا معمولاً به اهداف طراحی بستگی دارد.
سیم پیچ که عضو اصلی این اسپیکرها است معمولاً جریان خود را از تقویت کننده می گیرد. جریان موجود در میدان مغناطیسی باعث می شود تا مخروط برای تولید صدا حرکت کند. سیم پیچ صوتی غالباً از یک سیم نازک و طولانی تشکیل شده که به یکدیگر پیچیده می شود. متداولترین جنسی که در ساخت این سیم به کار می رود مس است. البته از نقره و آلومینیوم نیز استفاده می شود. یکی از اجزای دیگر که میتوان نام برد گنبد است. گنبد به عنوان یک کلاهک، سیم پیچ را در برابر خاک محافظت می کند. قاب که به آن شاسی نیز گفته می شود، ساختاری است که اجزای بلندگو روی آن ساخته می شود. قاب باید به اندازه کافی سخت باشد تا اطمینان حاصل شود که اجزا اسپیکر به هیچ عنوان تغییر شکل نداده و حرکتی ندارند، زیرا تراز بندی برای عملکرد صحیح آنها بسیار مهم است.
بلندگوهای سیم پیچ متحرک چگونه کار میکنند؟
آنها با تکیه بر تعامل بین جریان از یک تقویت کننده و یک میدان مغناطیسی کار می کنند. در واقع سیم پیچ به طور مرکزی و یکنواخت در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد. هنگامی که جریان از سیم پیچ عبور می کند، سیم پیچ درنتیجه نیروی تولید شده در میدان مغناطیسی شروع به حرکت می کند.
3- بلندگوهای الکترواستاتیک (Electrostatic Loudspeakers)
این بلندگوها دارای یک غشا بسیار نازک هستند که باعث حرکت هوا برای تولید صدا می شود. این غشا معمولاً بین دو استاتور کشیده شده است که از نظر ماهیت ایستا هستند. آنها غشا را تحت جریان زیاد شارژ می کنند. زمانی که جریان صوتی به سمت استاتورها می رود، آنها یک میدان الکترواستاتیک ایجاد می کنند. این اسپیکرها از نظر گردش مخروطی به دلیل چالش های ساختمانی محدود هستند. به عنوان مثال اگر استاتورها دور از یکدیگر ساخته شده باشند، برای انجام کار به ولتاژ بیشتری نیاز دارند.
4- بلندگوهای صفحه ای مغناطیس-روبانی (Planar Magnetic/Ribbon Loudspeakers)
بلندگو مغناطیسی مسطح یا صفحه ای معمولاً روبانی نامیده می شود. با این حال، بلندگوی روبانی نوعی بلندگوی مغناطیسی مسطح است. برای درک تفاوت آنها بیایید نگاهی دقیق تر بیندازیم.
بلندگوهای مغناطیسی مسطح چگونه کار می کنند؟
این اسپیکرها معمولاً دارای یک مخروط صاف هستند. کلمه مسطح بر اساس سطح صاف و مستطیل شکل آنها مورد استفاده قرار میگیرد. مخروط موجود در این بلندگوها غالباً نوعی غشا است که سیمپیچ صوتی روی آن تعبیه شده است. مخروط که معمولاً میان آهنربا قرار میگیرد به میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط آهنربا واکنش نشان داده و باعث می شود غشا به طور مکرر با جریان صوتی یکنواخت حرکت کند. درنتیجه ارتعاشات، صدا را ایجاد می کند.
بلندگوهای روبانی چگونه کار می کنند؟
این اسپیکرها با استفاده از یک نوار به عنوان مخروط کار می کنند. این نوار که به طور معمول از آلومینیوم ساخته می شود، بین دو آهنربا آویزان می شود. نوار همان چیزی است که از آن به عنوان روبان یاد می شود که ممکن است چین دار باشد تا محکم تر شود. با عبور جریان صوتی از روبان، یک میدان مغناطیسی در اطراف آن ایجاد می شود. میدان مغناطیسی ایجاد شده با میدان مغناطیسی موجود دو آهنربا دائمی، واکنش نشان می دهد. درنتیجه روبان کشیده شده و آزاد می شود که همین حرکت موجب تولید صدا می شود. بنابراین در بلندگو روبانی، روبان به عنوان یک سیم پیچ و مخروط کار می کند.
5- بلندگوهای صفحه تخت (Flat Panel Loudspeakers)به طور کلی مخروط و سیم پیچ صدا در بلندگوهای سیم پیچ متحرک سنگین تر از نوارهای روبانی نازک هستند که در اسپیکرهای مسطح و روبانی مورد استفاده قرار می گیرد. سبک بودن روبان ها باعث می شود تا آنها با جریان عبوری بهتر واکنش نشان دهند. روبان ها به محض توقف جریان صوتی، لرزش را متوقف می کنند و یک تغییر سریع در فرکانس را ایجاد می کنند.
سال هاست که مهندسان این زمینه سعی در کاهش اندازه کلی بلندگوها دارند که همین امر موجب طراحی بلندگوهای صفحه تخت شده است. این اسپیکرها معمولاً از سیم پیچ نصب شده روی صفحه تخت تشکیل شده اند. این بلندگوها را می توان به راحتی روی دیوار نصب کرد. درایورهای موجود در نوع صفحه تخت انعطاف پذیرتر از موارد مشابه در بلندگوهای مخروطی شکل هستند.
6- بلندگوهای موج خم شونده (Bending Wave Loudspeakers)
بلندگو موج خم شونده از یک مخروط انعطاف پذیر استفاده می کند. قطر داخلی این مخروط به سمت قطر خارجی افزایش می یابد. طول موج کوتاه تر معمولاً از قسمت داخلی و طول موجهای بلندتر از قسمت خارجی آن انتشار می یابند. این بلندگوها برای تولید یک دامنه فرکانس بسیار گسترده ایده آل هستند. البته امروزه تعداد کمی از تولید کنندگان این نوع اسپیکرها را تولید می کنند.
درحالی که چندین نوع اسپیکر وجود دارد، اما همه آنها از اصول مکانیکی و الکتریکی استفاده می کنند تا جریان صوتی را از یک ساز موسیقی، تقویت کننده و یا گیرنده صوتی به صدا تبدیل کنند. همانطور که می بینید همه آنها مزایا و کاستی های خاص خود را دارند. بنابراین نوع اسپیکری که باید انتخاب کنید به کاربرد مورد نظر شما بستگی دارد. اگر در انتخاب نوع مناسب خود سردرگم هستید و یا اطلاعات کافی در این زمینه ندارید، پیشنهاد می کنیم با افراد متخصص مشورت کرده و بهترین نوع بلندگو را برای نیاز خود خریداری کنید.