شاید شما هم با شنیدن کلمات باند و بلندگو به این فکر‌ کرده باشید که چه تفاوتی بین این دو است؟ احتمالا به هر دو این دستگاه ها به عنوان پخش کننده صدا نگاه می کنید و برایتان بی معنی باشد که چرا در هنگام خرید یک سیستم صوتی، فروشنده سوال های زیادی درباره نوع سیستم و کاربردش بپرسد.

در نهایت شما برای تهیه این نوع سیستم ها، خواسته خود را با گفتن کاربردی که در نظر دارید به فروشنده می سپارید و یا شاید حتی در جایی اشتباهاً نام این سیستم های صوتی را به جای هم به کار برده باشید. اما واقعا چه تفاوتی بین  باند و بلندگو وجود دارد؟ در این مقاله قصد داریم در این باره به صورت جامع با شما صحبت کنیم و در نهایت به نکات خرید باند اکتیو می پردازیم.

بلندگو چیست ؟

میدانیم که صدا یک ارتعاش مکانیکی است. در بلندگو به وسیله انرژی الکتریکی ما میتوانیم این ارتعاشات مکانیکی را تولید کنیم. بلندگوها یا اسپیکرها بر اساس فرکانس یا دامنه تولیدی دسته بندی می شوند. دامنه شنیداری انسان 20 تا 20 کیلو هرتز است. که فرکانس های پایین را صداهای بم و فرکانس های بالا را صداهای زیر می گویند. پس تا اینجا می دانید که مثلا با شنیدن صدای یک گیتار باس در واقع شما یک صدای با فرکانس پایین شنیده اید.

در این سیستم دسته بندی ما چهار نوع بلندگو داریم :

1.فول رنج

این اسپیکرها به طوری طراحی و ساخته می شوند که قابلیت تولید صدا در هر رنج فرکانسی را داشته باشند. در این بلندگوها احتمالا کیفیت صدا در همه رنج های فرکانسی مناسب نخواهد بود. چرا که کیفیت صدا به عوامل متعددی بستگی دارند. به طور مثال در فرکانس های بالا برای افزایش کیفیت صدا از دیافراگم استفاده میشود.

2.توییتر

این بلندگو ها مخصوص تولید صدا در محدوده فرکانسی بالا هستند. از این بلندگو ها به عنوان تنها پخش کننده صدا یا موسیقی استفاده نمی شود، بلکه توییتر یک وسیله کمکی برای بلندگوی اصلی است تا صداهای زیر را پخش کند. بلندگوی اصلی میتواند بلندگوی میدرنج باشد که به آن می پردازیم و یا فول رنج باشد.

3.میدرنج

این نوع از بلندگو توانایی تفکیک صداهای زیر و بم را ندارد و تنها صداهایی با رنج 250 تا 2کیلوهرتز را پخش می کند. یعنی حد متوسطی از صداها و برای بالا بردن کیفیت پخش همانند بلندگوهای فول رنج بای از سابووفر و یا توییر مناسب استفاده کرد تا رج های بالا و پایین فرکانسی را پوشش دهند. در این صورت صدای بسیار با کیفیتی خواهید داشت که قابل مقایسه با سایر ترکیب های بلندگوها نیست.

4.ووفر

این نوع بلندگو از بم ترین صدا ها با فرکانس 20 هرتز تا صداهای میانه تا حدود دو کیلوهرتز را در یک سیستمم صوتی تامین میکند.ووفر ممکن است به دو دسته مید و ساب تقسیم شوند:

بلندگوهای مید و ساب

ساب ووفر فرکانس های پایین و میدووفر فرکانس های میانه را تامین میکنند. در این میان ساب ووفر از تفکیک فرکانسی بیشتری نسبت به ووفرها و میدووفرها برخوردار هستند.

جالب است بدانید که توییر از واژه انگلیسی توییت که به معنای صدای پرندگان است و ووفر واژه انگلیسی به معنای صدای کوتاه  است.

طبقه بندی دیگری بر اساس طبقه بندی پیشین نیز برای بلندگوها وجود دارد. بلندگوها به ترتیب قرار گرفتن و ترکیب در اجزای بالا به دو نوع کواکسیال و کامپوننت تقسیم می شوند.

بلندگو های کواکسیال و کامپوننت

در کواکسیال انواع ذکر شده در بالا مانند ووفر، توییتر، مید رنج و …. در یک محور واقع شده اند و هر یک در بالای بلندگوی دیگر واقع شده است. این هم  محوری باعث ایجاد زاویه یکسان برای تمام امواج تولید شده می شود. نتیجه ایی که حاصل میشود صدایی یکپارچه این که تمام اجزای آن بر هم منطبق اند.

در بلندگوهای کامپوننت اجزای ذکر شده در چهار دسته بالا به صورت جداگانه تولید میشوند و جدا از هم کار ‌گذاشته میشوند. این به معنای ایجاد زاویه بین رنج های مختلف فرکانسی صدا می باشد. گاه این زاویه برای تاثیر گذار کردن تصویر کارایی زیاد دارد. ممکن است بخواهید برای نمایش یک فیلم یا اجرای یک موسیقی و یا یک تئاتر از صداهای زیر و بم با زاویه های مختلفی نسبت به شنونده ساکن استفاده کنید، تا بتوانید احساس خالص تری از اثر در حال اجرا به مخاطی منتقل کنید. در این صورت بهترین گزینه،  استفاده از بلندگوهای کامپوننت است.

گاها مشاهده می کنید در سیستم های صوتی ماشین ها با جابه جایی این بلندگوها سعی می کنند نوع صدای تولیدی را به طور سفارشی تنظیم کنند و برای تنظیم صداها از مواردی مانند امپلی فایر متصل به بلندگوها استفاده می کنند.

باند چیست ؟

فهمیدیم که به بلندگو اسپیکر‌ می گوییم، اما گاها به باند هم واژه اسپیکر اطلاق می شود. دقیقا مشخص نیست واژه باند از کجا به این نوع از سیستم صوتی که توضیح آن داده خواهد شد، اطلاق شده است. اما شاید بتوان گفت که باند مجموعه ایی است از اسپیکرها در رنج های فرکانسی مختلف مانند: ووفر(فرکانس هایی پایین تا متوسط)، سابووفر(فرکانس های پایین)، توییتر(فرکاس های بالا)، میدرنج(فرکانس های متوسط)،به همراه: آمپلی فایر ها (تقویت کننده ها )، کراس اور(مدار تطبیق دهنده و تفکیک کننده فرکانس های مختلف صدا) و…. در کنار هم آورده می شوند.

این مجموعه عمدتا درون باکس هایی قرار دارند که طراحی داخلی آنها به گویی است که قسمت های مختلف با دیواره از هم تفکیک شده اند. این دیواره ها عتیق صدا هستند و با موادی که جذب کننده صدا باشند ساخته میشوند.

در حال حاضر شما برای سیستم هایی پخش خانگی ،بعضی مراکز خرید و … مشاهده می کنید که استفاده از باندها رایج است.

باند ها هم دارای دو نوع دسته بندی هستند: یکی بر اساس عملکرد تقویت کنندگی آنها که به دو دسته بند های اکتیو و باند های پسیو تقسیم میشوند، دسته بندی دیگر بر اساس درایو به کار رفته در آنها است که به سه دسته فولرنج، 2way و 3 way دسته بندی میشوند .

اما دسته بندی فرعی دیگری هم وجود دارد که از نظر محل استقرار باند ها را در چهاردسته مجزا می کند‌.از جمله : ستونی یا دیواری، سقفی، دکوراتیو، شیپوری می باشند.

ابتدا به توضیح در رابطه با دسته بندی بر اساس درایو ها میپردازیم.

باندهای فول رنج

این باند ها با استفاده از تنها یک نوع درایو بلندگو ساخته میشوند. که این درایو همان  بلندگوی فول رنج میباشد. قطر این باند ها را عمدتا 3 تا 8 اینچ در نظر می گیرند که این کار به جهت بالا بردن پاسخ فرکانسی سیستم می باشد.

اگر در رشته های مهندسی فعال باشید اهمیت پاسخ فرکانسی را از پیش می دانید و اگر نیستید لازم است بدانید که پاسخ فرکانسی به این مفهوم است که بسنجیم خروجی فرکانسی یک سیستم نسبت به فرکانس ورودی آن چه میزان تقویت یا تضعیف داشته است.

این نوع باند همانطور که در درایو بلندگوی آن توضیح دادیم، مدعی پوشش تمام فرکانس ها می باشد. عمدتا صدای یکنواخت و مطمئنی تولید میکنند و کاربرد آنها را میتوانید در سیستم های پخش عمومی، رادیو، تلویزیون، اسپیکرهای کامپیوتر و … مشاهده کنید.

گاها موقعیت تنظیم نشده درایو ها یا مدار کراس اور باعث ایجاد اختلال در باند های درایو می شود. راه حل این مشکل استفاده از  تکنولوژی های-فای درون این باندها می باشد. ‌ این تکنولوژی کهHigh Fidelity  می باشد به کاربر قابلیت تنظیم صدا را می دهد تا صدایی صاف تر و شفاف تر داشته باشند. حتی می توان با آن صداهای بم و زیر را دوباره در یک موسیقی ضبط شده تنطیم نمود.

معمولا همراه با باند های فول رنج از یک درایو مخروطی اضافه به نام ویزر استفاده می شود. این درایو پاسخ فرکانسی را در فرکانس های بالا تقویت می کند.

باند های تو-وی یا 2way

باند های درایو بلند گو می باشند. یک درایو ووفرویک درایو توییتر.به جهت ایجاد تفکیک فرکانسی دوگانه در این بلندها آنها را به نام تو-وی میشناسند. همانطور تا بحال از مقاله دریافته اید، درایو ووفر مسئول تولید صداهایی با فرکانس پایین تا متوسط یعنی صداهای بم و درایو توییتر مسئول تولید صداهای با فرکانس بالا یا صداهای زیر است. مدار کراس اور در اینجا مسئول تفکیک این دو نوع صدا می باشد. این مدار به این ترتیب کار می کند که فرکانس های پایین تا متوسط را جدا کرده و به درایو ووفر می فرستد و همچنین صداهایی که از فرکانس بالا تفکیک کرده است به درایو توییتر میفرستد.

ممکن است درون سیستم مدار کراس اور وجود نداشته باشد  در این صورت ترمینال هایی برای اتصال یک کراس اور جداگانه وجود دارد. همانطور که در باند فول رنج توضیح دادیم ممکن است بیشتر از یک عدد از هر کدام از این درایو ها در یک باند وجود داشته باشد و بدین ترتیب عمدتا تعداد بیشتری از یک توییتر و ووفر درون یک باند وجود دارند.

 باند های3way

در این باند ها از سه نوع  درایو بلند گو در سه رنج فرکانسی متفاوت استفاده می شود . این درایو ها شامل :ووفر(فرکانس پایین)، توییتر(فرکانس بالا)، میدرنج(فرکانس متوسط) هستند.

در این نوع باند باز هم مدار کراس اور باید وجود داشته باشد تا تفکیک فرکانسی در رنج های مختلف انجام گیرد و هر رنج به درایو مربوط به خود اختصاص یابد. تفکیک در این نوع باند خیلی دقیق تر از تو-وی می باشد. چرا که فرکانس های میانی را با دقت بیشتری جدا کرده و همین امر موجب شفافیت صدای بالاتری میشود.

حال به بررسی اکتیو باند ها و پسیو باند ها می پردازیم.

اکتیو باند ها

سیستم باندهایی که در دسته اکتیو قرار دارند شامل آمپلی فایر(تقویت کننده) داخلی می باشد. پس در این نوع از باندها تقویت صدا و صوت به وسیله خود سیستم به صورت یگانه انجام می شود. این سیستم های صوتی مکانی برای اتصال حافظه های شما مانند فلش، موبایل، کارت های حافظه و … می باشد. در کنار این ها شما می توانید میکروفون نیز به این دستگاه متصل کنید. همچنین می توانید آنها را با باندهای اکتیو دیگر سری کنید و برای این کار ورودی و خروجی مخصوص وجود دارد. برای تغذیه این باند شما به یک کابل برق برای اتصال برق 220 ولت یا 110 ولت شهری دارید.

پسیو باند ها

این نوع از باندها برخلاف اکتیو باندها، امپلی فایر(تقویت کننده) داخلی ندارند. بنابراین برای تقویت صوتی فرکانس ورودی احتیاج به تقویت کننده یا امپلی فایر خارجی دارند. پس این باندها برای راه اندازی علاوه بر کابلی جهت تامین منبع قدرت نیاز به یک کابل برای اتصال تقویت کننده دارند.

دراستفاده از  باندهای اکتیو، شما این قابلیت را در اختیار دارید که در یک فضا به تعداد دلخواه از این باند قرار دهید و تمام آنها از یک کابل برق شهری تغذیه شوند. پس بدون هزینه سیم کشی و تجهیزات بیشتر و با تنها زیاد کردن تعداد باند ها میتوان فضای بیشتری را پوشش داد.

اما در زمینه باند های پسیو شما نیاز دارید برای هر باند یک سیم کشی برای راه اندازی تقویت کننده آن داشته باشید و این هر‌چه تعداد آنها در یک فضا افزایش یابد علاوه بر هزینه اضافی کابل های تقویت کننده و خود اپلی فایر به هم ریختگی در نصب پیدا می شود و باعث شلوغی و درهمی کار می شود و جلوه محیط را برهم می زند. پس در فضای محدود تنها تعداد محدود و کمی از آنها می توانند وجود داشته باشند.

دقت کنید که باند های اکتیو و پسیو می توانند به لحاظ تقسیم بندی فرکانسی در یکی از سه دسته فول رنج،تو-وی، تری-وی جای بگیرند.

وقت خرید رسیده است؟

بسیار خب! تا اینجا شما به طور کلی با اسامی و کارکرد این نوع از بلندگوها آشنا شدید. این نکات شاید به شما کمک کند تا نسبت که کاربردی که انتظار دارید، سیستم صوتی مناسب تری را در نظر بگیرید. اما باید بدانید ما در اینجا از میزان تقویت کنندگی امپلی فایر ها صحبتی نکردیم و یا از این که در اتصال این سیستم های صوتی باید به چه نکاتی دقت کرد . مثلا در خرید باندهای اکتیو اتصال سری مناسب تر است یا اتصال موازی.

نحوه محاسبه مقاومت کابل ها به چه صورت است. و محافظت این دستگاه ها در برابر نویز یا نوسانات جریان و ولتاژ ورودی چگونه است. به نظر می رسد، استفاده از یک متخصص سیستم های صوتی برای این  کار لازم است. پس شما میتوانید با به خاطر سپردن این سیستم های صوتی توضیح داده شده، در تشریح نوع سیستم درخواستی خود به یک متخصص سیستم های صوتی با  دقت بالاتری عمل کنید. که خود باعث صرفه جویی زیادی در وقت و انرژی است و راحتتر به مقصود خود خواهید رسید.